Als duizend lichtjes in de nacht - de grenzen van een authentiek verhaal

'Omdat jij jouw verhaal durfde te vertellen, durf ik het ook. Ik schaam me niet langer voor alles wat ik heb meegemaakt en ga het nu allemaal opschrijven in een boek.' Personal branding, een trend die maakt dat steeds meer mensen hun persoonlijke, authentieke verhaal vertellen. En dat leidt tot kettingreacties. Zo is bovenstaande quote een reactie die ik las op een verhaal van een ondernemer die zo'n persoonlijk verhaal uit de doeken deed.

Verhalen worden - gelukkig - authentieker. Iedereen heeft van nature de neiging om alleen de mooie verhalen te vertellen. En ze het liefst nog net even iets op te leuken. Scroll je Facebook tijdlijn maar door. Inmiddels is wel duidelijk dat verhalen juist sterker zijn wanneer ze eerlijk zijn: inclusief worstelingen en valkuilen. Het maakt het menselijker, en daar is een grote behoefte aan. Steeds meer delen we ons eerlijke verhaal en steken we de loftrompet wanneer een ander zo fantastisch authentiek durft te zijn.

Kwetsbaarheid in verhalen

Eerlijkheid en authenticiteit hebben alles te maken met schaamte en kwetsbaarheid. In het boek 'De kracht van kwetsbaarheid' laat Brené Brown met 12 jaar aan onderzoek zien dat het gevoel van schaamte niet te ontvluchten is. Maar dat juist de mensen die met schaamte hebben leren omgaan zich op een constructieve manier kwetsbaar kunnen opstellen. Zij verzamelen hun moed en vertellen een eerlijk verhaal. Die mensen hangen hun gevoel van eigenwaarde niet op aan wat anderen van hen vinden. Daarom lijkt de bovenstaande uitspraak ook zo goed: iemand die gewoon haar hele verhaal durft te vertellen zonder bang te zijn voor wat anderen van haar vinden.

Ik zeg daar niet voor niks: 'lijkt bovenstaande uitspraak zo goed'. De scheidslijn tussen een authentiek verhaal vertellen en je sores op het bord van de wereld dumpen is namelijk dun. Brown noemt dat de 'Schijnwerpertechniek'. Je wilt echt contact maken om een ander te inspireren en vooruit te helpen. Om dat te bereiken deel je bewust ook een aantal kwetsbare stukken van jezelf in je verhaal. Het effect daarvan is als een lichtje in de duisternis. Één lichtje stelt nog niet zoveel voor, maar doe dat vaak genoeg en dan krijg je duizenden lichtjes aan een donkere hemel. Prachtig. Persoonlijke verhalen worden zo echt een inspiratie. Maar deel je in één keer al je persoonlijke, kwetsbare verhalen dan is dat alsof je in het donker ineens een schijnwerper op iemands gezicht richt. Dan zitten de mensen knipperend met hun ogen terug te deinzen en bereik je juist het tegenovergestelde.

Doseren

Daarnaast stelt Brown als regel: 'Persoonlijke verhalen vertellen om je eigen problemen te verwerken is ongepast en onethisch.' Bij het vertellen van een authentiek verhaal is het dus belangrijk je af te vragen wat je precies wilt bereiken. En voor wie. De mate van het delen van persoonlijke verhalen hangt ook af van de vertrouwensrelatie die je al met je luisteraar hebt opgebouwd. Kent jouw publiek je al wat beter of ben je nog in het stadium van het opbouwen van een publiek dat vertrouwen in je heeft? Naar aanleiding daarvan doseer je de hoeveelheid persoonlijke informatie die je verwerkt in je verhaal. Houd vooral in je achterhoofd: aan schijnwerpers is weinig magisch. Doseer: het worden vanzelf duizend lichtjes in de nacht.