Hoe schrijf je een meeslepende tekst en krijg je organisaties in beweging?

Hoe krijg je medewerkers zover dat ze resultaatgerichter gaan werken? Hoe spoor je mensen aan om met jou contact op te nemen, omdat jíj ze perfect kan helpen met hun hulpvraag? Of hoe krijg je jouw branchegenoten zover dat ze overschakelen naar een gezonde productiewijze voor mens en dier? Wat zou het toch prachtig zijn als je met een geschreven stuk je lezers daartoe kan aansporen. Maar in de praktijk blijkt het schrijven van zo’n tekst een lastige opgave. Want of het nu gaat om de oplossing van een belangrijk maatschappelijk probleem of de aanprijzing van een product, de meeste schrijvers gooien het over dezelfde boeg. Ze beschrijven de voor- en nadelen van een product of werkwijze, ze sommen nauwgezet alle kenmerken op of doen de complete aanpak uit de doeken. En nee, vaak werkt dat niet.

Zet eerst eens één of meerdere mensen centraal

Ongetwijfeld is dat wat door die schrijvers wordt opgeschreven allemaal nuttige informatie. Maar we weten ook uit tal van psychologische onderzoeken dat opsommingen, feiten en losse kenmerken slechts beperkt binnenkomen in de hoofden van lezers. En als een lezer deze informatie al tot zich neemt, blijft het slecht hangen in zijn geheugen. Het blijft simpelweg niet ‘haken’.

Wat je nodig hebt is een tekst die echt ‘binnenkomt’ bij je lezer. Om dat te bereiken heb je als schrijver een hele gereedschapskoffer tot je beschikking. Maar laten we beginnen met een simpele ingreep: zet in je stuk één of meerdere mensen centraal. Alleen zo kan je lezer zich met de tekst verbinden.

Overlevingskansen van een klein meisje

Een persoonlijk verhaal kan namelijk een enorme impact hebben en lang in je geheugen blijven hangen. Voor mij is dat bijvoorbeeld het verhaal van de Brabantse varkenshouder Eric van den Heuvel dat ik een paar jaar geleden las in Trouw. Het dochtertje van Van den Heuvel kon een noodzakelijke hartoperatie niet ondergaan, omdat ze besmet bleek te zijn met de resistente MRSA-bacterie. Die besmetting bleek terug te leiden op het grootschalige gebruik van antibiotica in de varkensstallen. De bijna industriële bedrijfsvoering had ineens impact op de overlevingskansen van een klein meisje. Dat verhaal raakte me meer dan alle andere verhalen die ik ooit over het gebruik van antibiotica gelezen had. 

Het geheim van deze tekst? Meeslepend schrijven is allereerst schrijven over mensen. We krijgen er niet genoeg van om meer te ontdekken over andere mensen, hun drijfveren en dilemma’s. Simpelweg omdat die ook gaan over onze eigen twijfels en keuzes. Uiteindelijk willen we meer leren over onszelf.

In een verhaal krijgen we het perspectief van een andere persoon aangereikt. Je neemt eigenlijk een uniek kijkje in andermans hoofd. Omdat de lezer zich inleeft, gaat hij daar veel gemakkelijker in mee dan bij een tekst vol opsommingen, stappenplannen of procesbeschrijvingen. Dat geldt helemaal als er iets op het spel staat, zoals de gezondheid van dit kind.

De worsteling maakt het uiterst herkenbaar

Van den Heuvel moest nieuwe keuzes maken voor de gezondheid van zijn gezin en zijn broodwinning. Een lastige keuze, maar die worsteling maakt het wel uiterst menselijk en herkenbaar. Dat is het begin van verbinding tussen je lezer en de tekst. En dat is tegelijkertijd het beginpunt van anderen om ook in actie te komen. 

Van den Heuvel is in ieder geval uitgegroeid tot een rolmodel voor de varkenssector. Het persoonlijke drama van zijn zieke dochtertje vormde de aanleiding om zijn bedrijfsvoering compleet op de schop te gooien. Het gebruik van antibiotica op zijn bedrijf met 500 varkens is in twee jaar met 95 procent afgenomen. 

De varkenshouder heeft inmiddels al op heel wat congressen zijn verhaal verteld, werkgroepen op zijn bedrijf rondgeleid en andere varkenshouders geïnspireerd. Zonder zijn persoonlijke verhaal had hij echter nooit zo’n grote impact gehad.

Ook de fijne kneepjes leren over verhalen?
Veel organisaties weten niet goed hoe zij dat verhaal moeten vertellen, waar de organisatie in gelooft, wat ze doen en waarom ze dat doen. Wil jij leren hoe jij dat verhaal wel vertelt? Meld je aan voor de Masterclass ‘Storytelling en de toepassing in je eigen werk’. Tot uiterlijk 4 oktober kun je je nog aanmelden (er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar). Klik hier voor meer informatie.